Με την υποσημείωση ότι οι εκλογές ακόμη δεν έχουν τελειώσει, μερικές σκόρπιες σκέψεις και τα μαθήματα που μας έχει προσφέρει από τώρα η κάλπη…
Εκλογικό σύστημα που χρειάζεται επειγόντως μεταρρύθμιση
Το αμερικανικό σύστημα χρίζει μεγάλης αναθεώρησης: από τους παράλογους εκλογικούς περιορισμούς ανά πολιτεία, ως το Εκλεκτορικό Κολλέγιο και την αντιδημοκρατική απονομή δύο γερουσιαστών ανά πολιτεία ανεξαρτήτως πληθυσμού.
Οι δημοσκοπήσεις έπεσαν έξω. Πάλι.
Τόσο οι δημοσκόποι όσο και οι «αγορές» θα πρέπει να κάτσουν σοβαρά και να δουν τι πήγε στραβά στις προβλέψεις περί άνετης επικράτησης των Δημοκρατικών για δεύτερη συνεχόμενη φορά, αφού προέβλεπαν ακόμη και την πιθανότητα ενός «μπλε κύματος», με τους Δημοκρατικούς να ελέγχουν και τους τρεις αρμούς της εξουσίας (Προεδρία, Γερουσία, Βουλή των Αντιπροσώπων). Υποτίθεται μάθαμε από το 2016.
Ένας πρόεδρος που δε θα μπορεί να κυβερνήσει όπως θέλει
Οι Δημοκρατικοί, αν τελικώς μπουν στο Λευκό Οίκο, έχουν δύο πολύ δύσκολα χρόνια μπροστά τους, αφού κατά πάσα πιθανότητα δεν θα ελέγχουν τη Γερουσία και στο Συνταγματικό Δικαστήριο υπάρχει πλέον ισχυρή πλειοψηφία συντηρητικών δικαστών 6 προς 3.
Στην ουσία ο Τζο Μπάιντεν δε θα μπορεί να κυβερνήσει όσο αποτελεσματικά θα ήθελε. Το ίδιο συνέβη και στον Ομπάμα και εν μέρει στον Τραμπ. Μόνη ελπίδα των Δημοκρατικών θα είναι οι εκλογές για τη Γερουσία το 2022 (γίνονται κάθε δύο χρόνια σε διαφορετικές πολιτείες), με την ελπίδα να «γυρίσουν» και τότε κάποιες πολιτείες που επανέκτησαν φέτος.
Το «μπλε κύμα» που δεν ήρθε ποτέ
Οι Δημοκρατικοί, ανεξαρτήτως τελικού αποτελέσματος, πρέπει να δουν γιατί δεν έπεισαν πιο καταλυτικά.
Μπορούμε να τους δώσουμε μια δικαιολογία το 2016 όταν ο Τραμπ ήταν καινούργιο φρούτο (σημ. Η Κλίντον βέβαια κέρδισε σε ψήφους). Τώρα όμως, αν ο Τραμπ είναι όσο επικίνδυνος όσο λένε, μετά από τέσσερα χρόνια προεδρίας του, γιατί δεν ξεσηκώθηκε τσουνάμι εναντίον του, και περιμένουμε στο νήμα να δούμε το αποτέλεσμα ψήφο-ψήφο σε τρεις-τέσσερις πολιτείες;
Ή το μήνυμα δεν ήταν τόσο αποτελεσματικό, ή δεν έχουν σταθμίσει σωστά το ευρύτερο αμερικανικό ακροατήριο ή δεν έπεισε αρκετά ο υποψήφιος. Μπορεί και τα τρία μαζί.
Το ρευστό εκλογικό σώμα και οι απαιτούμενοι νέοι κοινωνικοί συνασπισμοί
Πρέπει επιτέλους να σταματήσει η λογική ότι «ο Χ ψηφίζει έτσι» κι αντ’ αυτού να σκεφτόμαστε και να ενθαρρύνουμε ευρύτερους κοινωνικούς συνασπισμούς.
Αυτό το απέδειξε περίτρανα η αυξημένη επιρροή του Τραμπ στους Μαύρους, η αυξημένη στήριξη λευκών ανδρών στο Μπάιντεν και η ψήφος των Latinos στη Φλόριντα.
Εδώ βέβαια ο Τραμπ φαίνεται πως ξύπνησε τα τάχα αντι-σοσιαλιστικά ένστικτα εκείνων που έχουν εγκατασταθεί στην πολιτεία από την Κούβα και την Βενεζουέλα.
Και περιοχές που ο Μπάιντεν θεωρούνταν φαβορί με διαφορά, τον έβγαλαν τελικά οριακά, κοστίζοντας του τους πολύτιμους εκλέκτορες της πολιτείας.
Ο Τραμπ αν και μάλλον ηττημένος, παραμένει ισχυρός
Η εικόνα που έχουμε για τις ΗΠΑ, και εμείς εκτός αλλά και οι εντός των τειχών δημοσκόποι, ίσως να είναι πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα.
Γιατί μπορεί να διαφαίνεται πως ο Τραμπ χάνει τελικώς το Λευκό Οίκο, κατάφερε όμως να κερδίσει τρία εκατομμύρια(!) παραπάνω ψήφους από το 2016.
Άλλη μία φορά: Τρία εκατομμύρια επιπλέον ψηφοφόροι ενέκριναν το έργο του.
Η αλλαγή θέλει πόπολο
Αυτό που επίσης προκύπτει είναι πως αν θες να φέρεις την αλλαγή (όσο απαραίτητη κι αν είναι – που είναι δηλαδή), πρέπει να πείσεις τον κόσμο και να τον πάρεις μαζί σου.
Κι αυτό θέλει κόπο και δουλειά. Αλλιώς, στην επόμενη κάλπη θα σου γυρίσει το τραπέζι τούμπα. Με το να βαφτίζεις άπαντες ομοφοβικούς, φαλλοκράτες και ρατσιστές, δεν κερδίζεις. Μπάστα. Το πλήθος το θες μαζί σου.
Και με αρκετούς, που κατά πάσα πιθανότητα η σκέψη τους έχει δηλητηριαστεί χωρίς καν να το ξέρουν και μπορεί και να μη συμφωνούν κατά βάθος, μπορείς να τους μεταπείσεις με μια ψύχραιμη συζήτηση με στοιχεία. Κάποιοι, σίγουρα, είναι χαμένη υπόθεση.
Με το να τσουβαλιάζεις όμως σωρηδόν, το μόνο που καταφέρνεις είναι ταυτόχρονα να δημιουργείς εχθρούς αντί για συμμάχους και να κανονικοποιείς άθελά σου το φαινόμενο, αφήνοντας έτσι τους πραγματικά, επικίνδυνα και συνειδητά ομοφοβικούς, φαλλοκράτες και ρατσιστές να τριγυρίζουν σφυρίζοντας ανέμελα, επιτρέποντάς τους μάλιστα να επικαλούνται μια τάχα πολιτική ορθότητα που καταπνίγει την ελευθερία έκφρασης του λόγου (προσοχή σε αυτό απανταχού, με την ευρύτερη έννοια, φιλελεύθεροι/προοδευτικοί, δεν είναι αποκλειστικά αμερικανικό φαινόμενο αυτό).
Ο Γιώργος Νέγκας είναι Έλληνας δημοσιογράφος, που ζει κι εργάζεται μόνιμα στο Λονδίνο από το 2014.
Είναι λέκτορας τηλεοπτικής και ψηφιακής δημοσιογραφίας στα μεταπτυχιακά προγράμματα του επιιφανούς City, University of London και δημοσιογράφος με το τηλεοπτικό τμήμα του διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων Associated Press.
Έχει εμφανιστεί ως σχολιαστής στην ΕΡΤ, στον Alpha και το One Channel.
Στο παρελθόν, έχει εργαστεί στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters, στην ΕΡT, στο BBC, και στα βρετανικά ITV και Press Association.